وبلاگ
انواع صورت های مالی حسابداری (معرفی صورتهای مالی اساسی)
شهریور
انواع صورت های مالی حسابداری (معرفی صورتهای مالی اساسی)
انواع صورت های مالی حسابداری : محل درج اطلاعات اقتصادی مرتبط با فعالیت‌های شرکت‌ها است. صورت های مالی، حداقل یک‌بار در سال تهیه ولی در بسیاری موارد، این صورت‌ها شش ماهه و یا حتی در صورت نیاز در مقاطع زمانی کوتاه‌تر نیز تهیه و ارائه می‌شود. به طور کلی مجموعه‌ای از قواعد که تحت عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری نامیده می‌شود بر نحوه تهیه این صورت‌ها نظارت می‌کند.
معمولاً سه سؤال کلیدی در خصوص هر شرکتی مطرح است که پاسخگویی به آن‌ها از طریق صورت های مالی به شرح زیر انجام می‌شود :
- چه داریم؟ سمت راست تراز نامه پاسخگوست
- از کجا آورده ایم؟ سمت چپ ترازنامه پاسخگوست
- چه کرده ایم؟ صورت سود و زیان دوره پاسخگوست
انواع صورت های مالی حسابداری
هر یک از انواع صورت های مالی با هدف خاصی ارائه میشوند. بر همین اساس انواع صورت های مالی حسابداری عبارت‌اند از: ترازنامه، صورت حساب سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت گردش جریان وجوه نقد.
ترازنامه، از مهم‌ترین صورت های مالی
ترازنامه (بیلان) یکی از صورت های مالی است که وضعیت اقلام مالی یک شرکت را در یک زمان مشخص نمایش می‌دهد.
اجزای ترازنامه شامل این عناصر است: دارایی، بدهی سرمایه و حقوق صاحبان سهام
در ترازنامه دارایی‌ها به دو صورت دارایی ثابت و دارایی جاری در سمت راست ثبت میشوند. بدهی‌ها نیز در سمت چپ ترازنامه ثبت میشوند و برای شرکت جز دارایی به حساب می‌آیند.
بدهکاران با وجود چک و یا اسناد پرداختنی موجب افزایش دارایی شرکت می‌گردند. علاوه بر آن بدهی‌های شرکت نیز در ترازنامه ثبت می‌شود. یک شرکت همواره به سهامداران و سرمایه‌گذاران بدهکار است و به همین علت در قسمت بدهی‌های ترازنامه در سمت چپ ثبت میشوند.
صورت سود و زیان :
صورت سود و زیان ارائه دهنده تمام درآمدها و هزینه‌های شرکت در طی یک دوره مالی است. صورت سود و زیان شرکت بیانگر عملکرد یک شرکت و در نتیجه تصمیمات مالی مدیران و سهامداران می‌باشد.
با تهیه صورت سود و زیان می‌توان تصمیمات مالی قوی‌تری در برنامه‌های آتی یک شرکت اتخاذ کرد. درآمدها و هزینه‌ها تنها در مواردی در صورت سود و زیان منعکس نمی‌شود که به طور مشخص به موجب استانداردهای حسابداری مستقیماً به حساب‌حقوق صاحبان سرمایه منتقل شود.
اجزای صورت سود و زیان صورت سود و زیان با انعکاس ابعاد درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده مانند درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی محل مناسبی برای ارائه دقیق سود یا زیان خالص در طی دوره مالی است. از جمله هزینه‌های مندرج در صورت سود و زیان نیز می‌توان به بهای تمام شده کالا، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های غیر عملیاتی و هزینه‌های مالی اشاره کرد. در تصویر زیر می توانید یک نمونه صورت سود و زیان را مشاهده کنید.
صورت سود و زیان جامع
برای اطلاع از تمامی ابعاد عملکرد مالی در طی یک دوره، باید کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده طی آن دوره را بررسی کرد، بنابراین نیاز به تهیه یک صورت سود و زیان جامع در این مرحله بیش از پیش احساس می‌شود.
صورت سود یا زیان جامع، یکی از صورت های مالی اساسی است که باید کل درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده در یک دوره مالی که قابل ارائه به صاحبان سرمایه است به تفکیک عناصر تشکیل دهنده آن‌ها نشان دهد.
در این گزارش تمام اقلامی که برای حقوق صاحبان سرمایه در نظر گرفته می‌شود به غیر از آورده و ستانده صاحبان سرمایه نمایش داده می‌شود. صورت سود یا زیان جامع شامل سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود یا زیان و سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک است.
به عنوان نمونه مواردی مانند بررسی مجدد دارایی‌های ثابت مشهود، منبع تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها که تحت عنوان دارایی غیر جاری دسته بندی میشوند، تفاوت‌های درآمدها و هزینه‌هایی که بر اساس استانداردهای حسابداری در حقوق صاحبان سهام منظور می‌گردد، در این گزارش مالی تاثیر می‌گذارند.
سود و زیان جامع یک موسسه پس از اصلاح حساب‌ها نشان داده می‌شود که نحوه‌ی محاسبه‌ی موسسات در فعالیت‌های مختلف همچون بازرگانی و یا خدماتی در این صورت مالی با هم تفاوت دارد. در ادامه می توانید نمونه صورت سود و زیان جامع را مشاهده کنید.
برای تمامی شرکت‌ها، گزارشات حاوی جریان نقدینگی در طول زمان موضوعی مهم است که نشان‌دهنده تمامی فعالیت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و عملکردی است که هرکدام در جذب و یا خروج نقدینگی نقش داشته‌اند. شرکت‌ها با دریافت این صورت جریان وجوه نقد می‌توانند فعالیت‌های شرکت را ارزیابی کنند و اطلاعات مفید و قابل اطمینانی را درباره وضعیت مالی شرکت، نقدینگی و پرداخت بدهی‌ها به سایر ذینفعان ارائه دهند. در ادامه می توانید نمونه ای از صورت جریان وجود نقد را ببینید.
با استفاده از صورت جریان وجوه نقد، می‌توان توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های شرکت، پرداخت سود به صاحبان سهام و اطمینان از تامین مالی شرکت در برنامه‌های آتی را ارزیابی کرد.
نکاتی مهم در مورد صورت های مالی
- اطلاعات مندرج در صورتهای مالی باید تا حد امکان ساده و مختصر ارائه شود. اطلاعات مذکور آنگاه با اهمیت تلقی میشوند که ارائه یا عدم ارائه آن‌ها در صورت های مالی موجب تغییر در تصمیمات استفاده کنندگان صورت های مالی شود.
- فاکتور مهم در شناسایی اهمیت در صورتهای مالی، تأثیر آن بر اخذ یا عدم اخذ تصمیم گیری استفاده کنندگان است.
- بر اساس اصل محافظه کاری، صورت های مالی باید به گونه‌ای تهیه شوند که فاقد هر گونه خوش بینی یا زیاده بینی در گزارش واقعیت‌های مرتبط با شرکت باشند.
- بر همین اساس همواره در بخش درج دارایی‌ها به میزان حداقل ارزش آن‌ها و گزارش مبالغ کمتر دارایی‌ها اقدام می‌شود و برعکس در خصوص هزینه‌ها همواره مبالغ بیشتر و حداکثری هزینه درج می‌شود تا در دستیابی به سود حاصل از عملیات مانع از ایجاد سود موهوم و کاذب شود.
- نکته با اهمیت این است که صورت های مالی به تنهایی نمی‌تواند بیانگر موقعیت مالی شرکت باشد. این صورت‌ها آن‌گونه که اغلب تصور می‌شود پیچیده نیستند، لازم است که به خوبی بدانیم چگونه باید آن‌ها را درک و تجزیه تحلیل کنیم و از این صورت‌ها در راستای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی، به ویژه در زمینه مسائل مالی استفاده کنیم.
محدودیت صورت های مالی
مهم‌ترین محدودیت صورتهای مالی حسابداری این است که بر اساس اصل بهای تمام شده تاریخی تهیه میشوند و نرخ تورم را نادیده می‌گیرند. تمام صورت های مالی دارای یادداشت‌های توضیحی می‌باشند که جز لاینفک صورتهای مالی است.
این یادداشت‌ها، به اندازه خود صورتهای مالی مهم هستند و به منزله شرایط مندرج در قراردادهای رسمی محسوب میشوند. بر همین اساس، هنگامی که گزارش‌های سالانه عملکرد شرکت ارائه می‌شود، معمولاً توصیه می‌شود که در وهله اول یادداشت های توضیحی همراه آن مطالعه شود و پس از آن صورت های مالی بررسی و تجزیه و تحلیل شود.
نیاز شرکت‌ها به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
صورتهای مالی اساسی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت گردش وجوه نقد در تحلیل بنیادی سهام شرکت‌ها اهمیت فراوانی دارند. سرمایه‌گذاران به دنبال یافتن فرصتی هستند که در طی یک دوره زمانی مشخص برای آن‌ها سوددهی مورد نظرشان را داشته باشد.
در مقابل مدیران و مالکان یک شرکت در صدد رشد شرکت، جذب سرمایه و توسعه مالی شرکت خود هستند. همه افراد منافع مشترکی دارند و برای رسیدن به این منافع مشترک، اتخاذ تصمیمات درست و برنامه‌ریزی‌های اساسی امری ضروری است.
به طور کلی، صورت های مالی خودشان زمانی مفید واقع میشوند که در کنار هم ارزیابی شوند. برای بررسی وضعیت مالی یک شرکت از طریق صورت های مالی باید از نسبت‌های مالی نیز استفاده کرد.
وقتی نسبت ها معنی و مفهوم بیشتری پیدا می‌کنند که با نسبت های سال قبل شرکت، نسبت‌های رقبا در صنعت مشابه و صنعتی که شرکت در آن صنعت فعالیت می‌کند، مورد مقایسه قرار گیرند. باید به این نکته توجه نمود که نسبت ها نباید به تنهایی پایه و اساس تصمیم گیری قرار گیرند. نسبت ها باید به عنوان مکمل تصمیمات و یا راه‌حل ها، استفاده شوند.
افشای اطلاعات صورت های مالی
مسئولیت تهیه صورتهای مالی و یادداشت‌های همراه و میزان افشای اطلاعات در یادداشت‌ها با رعایت استانداردهای حسابداری به عهده شرکت است ولی مسئولیت اظهارنظر در خصوص کفایت افشای اطلاعات به عهده حسابرس است. به طور کلی افشاگری مالی چون یک موضوع قضاوتی است باید کفایت لازم برای سهامداران ایجاد نماید.
معمولاً تأکید می‌شود یادداشت‌های همراه از نظر شفافیت به گونه‌ای تنظیم شود که مراجعه کنندگان بتوانند تصویر و ترسیم کاملی از اطلاعات واقعی شرکت داشته باشند. به عنوان مثال، در خصوص ارائه اطلاعاتی که در جداول توضیحی برخی از بندهای یادداشت‌های همراه وجود دارد، بهتر است تعداد آیتم‌های سازنده اقلام سرفصل سایر موارد و نیز رقم بالاترین مورد اعلام شود.
صورت مالی اساسی
مجموعه عملیات تأمین مالی و فعالیت‌های سرمایه گذاری را به صورت خلاصه صورتهای مالی گویند، گزارش‌هایی که از طریق صورتهای مالی فراهم میشوند حاوی موارد مهم و اطلاعات پرکاربردی هستند که از آن‌ها برای سرمایه‌گذاری و افزایش اعتبار از آن‌ها استفاده می‌کنند.
گزارش‌ها حاوی اطلاعات مهم مالی هستند که بر مبنای موارد زیر تهیه میشوند:
- حاصل فعالیت بنگاه اقتصادی در یک دوره زمانی مشخص
- تنظیم بر اساس استانداردهای مشخص و بر مبنای اصول حسابداری
- استفاده برای پیش بینی و مقایسه شرکت‌ها
هدف تهیه صورت های مالی چیست؟
در پایان بد نیست کمی به فلسفه و هدف تهیه صورت های مالی حسابداری بپردازیم.
آنچه که در تدوین و تهیه صورت های مالی به صورت یک هدف مورد بحث است ارائه اطلاعاتی از وضعیت مالی، عملکرد مالی و منعطف بودن واحد تجاری به صورتی خلاصه و طبقه بندی شده است (یکی از اصول مهم حسابداری طبقه بندی اطلاعات مالی است) است و اما این گزارشات باید به گونه ای باشد که برای استفاده کنندگان نهایی این اطلاعات به صورت گزارشی، سودمند باشد تا بتوانند تصمیمات مرتبط را به درستی بگیرند. به زبان ساده تر کاری که در اصل صورتهای مالی برای ما انجام می دهد، این است که آن‌ها به شما پول را نشان می دهند، اینکه پول یک شرکت از کجا آمده است، در چه محلی خرج شده است و الان کجاست.
صورتهای مالی اساسی در مجموع ۴ مورد هستند که عبارتند از:
- ترازنامه
- صورت سود و زیان
- صورت جریان وجه نقد
- صورت سود و زیان جامع
ترازنامه نشان می دهد که در یک زمان معین چه چیزهایی را مالک است یا چه مقدار بدهی دارد، صورت سود و زیان به ما نشان می دهد چطور و چه مقدار پول در یک دوره زمانی در واحد اقتصادی بدست آمده و خرج شده است.
صورت جریان وجه نقد نشان دهنده تبادل و مبادله پول بین یک شرکت و جهان خارج نیز در یک دوره مالی است. چهارمین صورت مالی اساسی صورت سود و زیان جامع محسوب می‌شود که نشان دهنده تغییرات در منافع صاحبان سرمایه در یک دوره زمانی است.
کدام یک از اطلاعات و صورت های مالی اساسی باید حسابرسی شود؟
از آنجا که هر کدام از صورت های مالی اساسی نشان دهنده پول در کسب و کار هستند، حسابرسی همه آن ها معمولاً در فرآیند حسابرسی انجام می گیرد.
پرسش و پاسخ درباره موضوع صورتهای مالی اساسی
داستان صورت های مالی و جزئیات مربوط به هر کدام از صورتهای مالی اساسی پیچیدگی های مربوط به خود را دارند. شما هم اگر سوالی در مورد صورت های مالی و جزئیات مربوط به آن ها داشتید با ما در میان بگذارید. کارشناسان خبره ما در اولین فرصت به طور کامل به سؤالات شما پاسخ خواهند داد.
